อยู่ดีกินหวาน…ที่ชุมชนลวงเหนือ

มักจะมีคนถามอยู่บ่อยๆ ว่าถ้ามีเวลาสักวันหนึ่ง ไปไม่ไกลจากตัวเมือง จะมีที่เที่ยวไหม มีกิจกรรมให้ทำไหม เมื่อก่อนเราจะคิดแค่ ไปกินข้าว ดื่มกาแฟ แต่ตอนนี้เปลี่ยนความคิดใหม่ ในเวลา 1 วัน แทนที่จะทอดหุ่ยนั่งเล่นในร้านกาแฟ เราไปดูบ้าน ดูคนดีกว่า และหมู่บ้านที่มีกิจกรรมเยอะ มีร้านอาหารใกล้เคียง ร้านกาแฟดีๆ หลายร้าน มีการจัดการการท่องเที่ยวในชุมชนค่อนข้างดีและเป็นระบบ ให้ได้เที่ยวได้เรียนรู้ครบทุกมิติ ก็คือบ้านลวงเหนือนี่แหละ เราติดต่อกับแม่ปุก มีหญิงไตลื้อทรงพลังแห่งบ้านลวงเหนือ แม่ปุกพาเรานั่งรถอีแต๊ก ที่หน้าตาหล่อมากๆ เที่ยวชุมชน

เรื่องเล่าจากสิบสองปันนาสู่ดอยสะเก็ด

ในสมัยของพระเจ้าแสนเมืองมา แห่งราชวงศ์มังราย อาณาจักรล้านนา มีกลุ่มชาวไตลื้อ เดินทางจากเมืองลวง สิบสองปันนา ทางตอนใต้ของเมืองเชียงรุ่ง เข้ามาตั้งรกรากที่อำเภอดอยสะเก็ดปัจจุบัน โดยตั้งชื่อว่าหมู่บ้านลวงเหนือ และลวงใต้ ตามวันเดือนปีที่จารึกใต้ฐานของใจบ้านกล่าวว่าชุมชนนี้สร้างขึ้นเมื่อ วันที่ 3 เมษายน 1932 ซึ่งแม้ว่าเวลาจะผ่านไปยาวนานเพียงใด กระแสวัฒนธรรมอื่นๆ ถาโถมเข้ามาขนาดไหน ชาวไตลื้อบ้านนี้ก็ยังคงความเป็นไตลื้อเมืองลวงไว้อย่างเหนียวแน่น

---

เที่ยวลวงเหนือไม่มีเบื่อสักวัน

• วัดศรีมุงเมืองศรัทธาสถานของพี่น้องไตลื้อ
• ปลอมตัวเป็นชาวสวน เก็บไข่ ทำอาหาร ที่สวนทุ่งนาไต ใต้ฟ้าเมืองลวง (ทุ่งนาฟ้ากว้าง)
• ลึกซึ้งวัฒนธรรมไตลื้อ ที่ศูนย์ไตลื้อบ้านใบบุญ
• จิบกาแฟ เรียนการทำกระดาษสาที่เฮือนปอ
• ตุ๊กตาน่ารัก ที่ตุ๊กตาไม้นายโถ
• สปาชาวบ้าน ภูมิปัญญาจากสมุนไพร ที่เฮือนฮอมยา
• รู้จัก “ข้าว” ที่สวนบ้านเย็นตา

เที่ยวรอบชุมชน

• ข้าวซอยไทลื้อ พี่แมว
• กาแฟดีที่ Honey Box
• ข้าวเงี้ยวป้านงแยกดอยสะเก็ด
• อร่อยแบบไทยปนฝรั่งที่ Piszza Plus
  เที่ยวชุมชนลวงเหนือติดต่อ ป้าปุก 081-951-9320

---

วัดศรีมุงเมืองศรัทธาสถานของพี่น้องไตลื้อ

เมื่อเราขับรถเข้าชุมชนลวงเหนือ เราจะเจอวัดที่ใหญ่มาก ก่อนที่จะเจอใจบ้านที่ชาวบ้านช่วยกันทำนุบำรุงให้สวยงาม วัดศรีมุงเมืองสร้างในสมัยพระเจ้าแสนเมืองมา เมื่อปี พ.ศ. 1954 เดิมที่มีเจดีย์เก่าแก่ซึ่งสร้างในสมัยนั้น แต่ปัจจุบันได้รับการบูรณะและตั้งชื่อว่า พระธาตุเจดีย์พีสีพิศาลมงคล ด้านข้างวิหารเป็นหอไตรเป็นเรือนไม้สวยมากๆ สรุปว่าเป็นวัดที่สวยงามสมแรงศรัทธาของชาวบ้าน แม่ปุกแอบกระซิบว่า จริงๆ กลุ่มเจ้าแม่กวนอิมนี่สร้างขึ้นมาทีหลัง เพราะมีนักท่องเที่ยวชาวจีนมาเที่ยวมากขึ้น

ปลอมตัวเป็นชาวสวน เก็บไข่ ทำอาหาร ที่สวนทุ่งนาไต ใต้ฟ้าเมืองลวง (ทุ่งนาฟ้ากว้าง)

ป้าปุกพาเรามาหาพี่ต๋อย เจ้าของสวนทุ่งนาฟ้ากว้างซึ่งปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นสวนทุ่งนาไต ใต้ฟ้าเมืองลวง เมื่อก่อนพี่ต๋อยเป็นวิศวกรชาวสิงห์บุรี ที่เหม็นเบื่อเมืองหลวง ออกมาตามหาความสุขแล้วก็มาพบเจอความสุขของตัวเองที่ลวงเหนือ สิ่งที่เราเห็นวันนี้ คือความสุขของแกที่งอกงามอย่างงดงามบนผืนดินเนื้อที่ 12 ไร่ ที่แกภูมิใจ ทั้งสวนไผ่ที่ให้หน่อไม้หวานๆ สวนลำไย สวนผัก และโรงเลี้ยงเป็ดกากีแคมเบล เป็ดพันธุ์ไข่ที่ให้ไข่เป็ดขนาดใหญ่ไข่แดง แดงสวย ที่นี่เราเก็บไข่เป็ดมาต้ม เจียวไข่เป็ด กินกับส้าหัวปลีที่เก็บในสวน โดยเกิร์ลแก๊งชาวไตลื้อ ทุกอย่างสดมาก อร่อยมาก

ติดต่อทาง FB: สวนทุ่งนาไต ใต้ฟ้าเมืองลวง (ทุ่งนาฟ้ากว้าง) 

ลึกซึ้งวัฒนธรรมไตลื้อ ที่ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาไตลื้อบ้านใบบุญ

ตอนอยู่สวนทุ่งนาฟ้ากว้าง แม่ๆ บอกเราตลอดว่า ให้ “เถาะเอา” คือไม่ให้กินจริงจังเพราะมีมื้อใหญ่รออยู่ เราก็ไม่ค่อยใส่ใจ เพราะคิดว่าหนักแค่ไหนเราก็กินได้อยู่แล้ว แต่พอมาถึงที่ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาไตลื้อบ้านใบบุญ กองบัญชาการของป้าปุก เราก็ถึงกับอึ้ง แย่ละตะกี้ซัดเสียเต็มเหนี่ยวเลย ที่นี่คือกาดหมั้วที่มีแต่อาหารน่ากินมากมายและมีแต่ของที่ชอบด้วย ที่น่าสนใจ และแนะนำอย่างมาก คือผัดไทยไตลื้อ เป็นผัดไทยเส้นถั่วเขียวแบนๆ เหนียวๆ ผัดใส่ถั่วฝักยาว และน้ำซอสสูตรของแม่บ้านชาวไตลื้อ คือถ้าไม่ซื้อเป็นแพคเกจมาก็สามารถเดินเข้ามาสั่งกินได้ ถาดละ 40 บาทเท่านั้นเอง ป้าปุกภูมิใจนำเสนอโสะบะก้วยเต้ดลื้อ หรือตำมะละกอแบบไตลื้อใส่มะละกอ ขิง พริกแห้ง ถั่ว ปลาร้า ให้ความเปรี้ยวด้วยน้ำมะขามและหวานด้วยน้ำอ้อย ศูนย์นี้เริ่มทำอาหารขายเป็นเรื่องเป็นราวในช่วงโควิดนี่เอง ป้าปุกบอกว่า คนอื่นอาจจะปิดบ้าน แต่แกขอเปิดบ้านเปิดครัว เพื่อเยียวยากันและกัน และเพื่อให้หลายๆ คนในชุมชนได้มีงานทำ “เราต้องช่วยกัน ถึงจะผ่านพ้นวิกฤตินี้ไปได้” โอ้ววว สตรองมากแม่

ติดต่อทาง FB: ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาไตลื้อบ้านใบบุญ

ตุ๊กตาน่ารัก ที่ตุ๊กตาไม้นายโถ

อิ่มแล้วป้าปุกกลัวเราจะเหงา เลยพาไปทำตุ๊กตาไม้ ระบายสีเล่นๆ ที่ตุ๊กตาไม้นายโถ เจอหน้ากันคุยไปคุยมา อ้าว…เรียนสถาบันเดียวกันรุ่นเดียวกันเสียอย่างนั้น ชื่อโถเป็นชื่อในคณะวิจิตรศิลป์ ชื่อจริงๆ คือหนุ๋ย และทำธุรกิจนี้กับภรรยาคือปุ้ย เขาเล่าให้ฟังว่าตอนเรียนจบจากวิจิตรศิลป์ ก็กลับบ้านมาดูแลพ่อแม่และทำงานเป็นครู พอเห็นว่าชาวบ้านตัดต้นตีนเป็ดหรือพญาสัตตบรรณทิ้ง เลยเกิดไอเดียทำตุ๊กตาจากกิ่งไม้ เพราะเป็นไม้เนื้ออ่อนเลยนำมาแกะ มาทำตุ๊กตาน่ารักๆ ได้ง่ายๆ ตุ๊กตาที่เขาได้รับรางวัลสินค้าทางวัฒนธรรมคือ ตุ๊กตาพญาลวง ซึ่งมีลักษณะคือมีหน้าเหมือนวัว มีเขาเหมือนกวาง มีงวงมีงาเหมือนช้าง ลำตัวคดเคี้ยวเหมือนงู มีเกล็ดเหมือนปลา มีเท้าเหมือนมังกร มีปีกเหมือนนก ซึ่งคำว่า “龙 หลง” ในภาษาจีนแปลว่ามังกร ตัวลวงจึงดูคล้ายมังกรจีน ส่วนตัวชอบกะรอกกับกระต่ายมาก น่ารักตะมุตะมิดี

ติดต่อทาง FB: ตุ๊กตาไม้นายโถ

โทร 061 810 9993

จิบกาแฟ เรียนการทำกระดาษสาที่เฮือนปอ

ตรงข้ามกับศูนย์การเรียนรู้กองบัญชาการของป้าปุก เป็นร้านกาแฟ น่ารัก ชื่อเฮือนปอ และด้านหลังเฮือนปอคือศูนย์การเรียนรู้การทำกระดาษสา เป็นกระดาษสาลวดลายลิมิเต็ดของเราแต่เพียงผู้เดียวเพราะมีแผ่นเดียวในโลกแน่นอน

ติดต่อทาง FB: เฮือนปอ

สปาชาวบ้าน ภูมิปัญญาจากสมุนไพร ที่เฮือนหอมยา

ไปไหนก็เจอเพื่อน ที่เฮือนหอมยาเดินเข้าไปก็เจอคนเดินเข้ามากอด อ้าว ไม่ได้เจอกันเกือบ 20 ปีแล้ว เมื่อก่อนแอ๊ด เป็นเซลขายโฆษณาบริษัทเดียวกัน แอ๊ดมาเอาดีทางด้านสมุนไพร กลับมาเปิดที่ชุมชนของตัวเอง เรียนรู้ที่จะเอาสมุนไพรมาใช้ประโยชน์รักษาคน ในศูนย์สมุนไพรเฮือนหอมยา มีทั้งผลิตภัณฑ์แปรรูปจากสมุนไพร ที่ช่วยรักษาอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย เราสามารแช่เท้า อบตัวด้วยสมุนไพร และเรียนรู้การทำลูกประคบ ซื้อยาเก๊าท์มาให้เพื่อนด้วย เพื่อนว่ามันเวิร์คอะเมซิ่งมาก

ติดต่อทาง FB: เฮือนหอมยา

รู้จัก “ข้าว” ที่สวนบ้านเย็นตา

สวนบ้านเย็นตา เป็นของพี่บานเย็น สุนันตา เกษตรกรที่ทำเกษตรอินทรีย์ทฤษฎีใหม่ พี่บานเย็นปลูกข้าวด้วยวิธีการประหยัดข้าวเม็ดข้าว ประหยัดแรงงาน คือด้วยวิธีการเพาะในหลุมก่อนแล้วจึงปลูกด้วยเครื่อง เรียกว่าผสมผสานความรู้ทางการเกษตรกับการใช้งานเครื่องจักรอย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้แกยังเก็บเมล็ดพันธุ์ข้าวดั้งเดิมไว้หลายชนิด ครั้งนี้พี่บานเย็นเล่าให้ฟังถึงการปลูกข้าวซึ่งพันธุ์ข้าวที่ปลูกเป็นพันธุ์พื้นเมืองของเชียงใหม่ เรียกว่าข้าวแก้วล้านนา เมล็ดใหญ่อ้วน ลำต้นสูงสองเมตรครึ่ง ซึ่งเดี๋ยวนี้เราใช้ข้าวนี้เลี้ยงไก่ท่านั้น (เราอยากลองกินเหมือนกัน แต่ตอนนี้ยังไม่มีผลผลิตค่ะ) ในฤดูฝน ที่สวนบ้านเย็นตามีกิจกรรมปลูกข้าว หรือโยนกล้าด้วย

ติดต่อทาง FB : บ้านเย็นตา เกษตรอินทรีย์ เชียงใหม่
ติดต่อพี่บานเย็น 089 431 2996

เที่ยวรอบชุมชน

ข้าวซอยไทลื้อ พี่แมว

พี่แมวเป็นชาวไตลื้อ แกบอกว่าถ้าบอกว่าจะมาถ่ายจะได้ใส่ชุดไตลื้อกับเขาบ้าง ปัญหาของแกคือขายก๋วยเตี๋ยวข้าวซอย ชุดไตลื้อไม่สะดวกด้วยประการทั้งปวง อีกวันหนึ่งเราก็นัดพี่แมว แต่แกดันลืม 55555 ดังนั้นเราจึงไม่ได้ถ่ายพี่แมวในชุดไตลื้อ ร้านพี่แมวเป็นจุดแวะของใครๆ หลายๆ คนที่จะเดินทางออกจากเชียงใหม่ไปเชียงรายผ่านดอยสะเก็ด เพราะมีทั้ง ก๋วยเตี๋ยวเนื้อ ก๋วยเตี๋ยวหมู ข้าวซอย น้ำเงี้ยว มีของหวาน คือ ครบ ส่วนตัวแล้วถูกใจข้าวซอยมากกว่าก๋วยเตี๋ยวค่ะ ^^

กาแฟดีที่ Honey Box

หลงรักกาแฟใส่น้ำผึ้งของร้านนี้มากมายโดยเฉพาะ ตัวที่เป็นกาแฟ น้ำส้มคั้นสดและน้ำผึ้ง อร่อยมาก มีครั้งหนึ่งกินทีละสองแก้วเลย ไม่ได้กระหายแต่ชอบมากๆ ที่สำคัญน้องเขาใช้กาแฟดี และมีความรู้เรื่องการชงกาแฟดีมากๆ กินข้าวซอยที่ร้านพี่แมวแล้วเดินไปสั่งกาแฟให้เขาเอามาส่งที่ร้านพี่แมวได้ เพราะร้านติดกัน และร้าน Honey Box ก็เป็นกล่องที่ไม่ใหญ่มาก กลับไปดอยสะเก็ด หรือขับผ่านกี่ครั้งๆ ก็กลับไปซื้ออีก

ติดต่อทาง FB : Honey Box & Coffee

ข้าวเงี้ยวป้านงค์แยกดอยสะเก็ด

ร้านข้าวเงี้ยวในตำนาน ทีถามใครต่อใครหลาย Generation ใครๆ ก็บอกว่าเกิดมาก็ได้กินแล้ว  แสดงว่าร้านนี้ต้องมีมานานมาก ร้านนี้อยู่ที่แยกดอยสะเก็ด ถ้ามาจากในเมืองเจอแยกก่อนขึ้นวัดพระธาตุดอยสะเก็ดให้เลี้ยวซ้าย ร้านอยู่หัวมุมทางซ้ายติดสี่แยกไฟแดง ดูจากภายนอกแทบจะไม่รู้ว่าเป็นร้านข้าวเงี้ยว

ยายนงค์เจ้าของตำหรับข้าวเงี้ยวเล่าให้ฟังว่า ตอนเกิดมาที่บ้านก็ขายข้าวเงี้ยวแล้ว หม่อนของยายนงค์เป็นชาวเงี้ยว มาแต่งงานกับแม่เป็นสาวบ้านช้างเผือก พากันย้ายมาอยู่ที่ดอยสะเก็ด เริ่มต้นขายอาหารอย่างอื่นๆ ด้วย พวกน้ำหนัง ยำหนัง ตอนนี้เหลือข้าวเงี้ยวอย่างเดียว

ยายนงค์บอกว่าการขายข้าวเงี้ยวเดี๋ยวนี้ “ย่อยตี๋นย่อยมือ” หมายถึงมีรายละเอียดเยอะ เมื่อก่อน ขายข้าวเงี้ยวคือเอาเครื่องใส่ลงไปเลยไม่ต้องเอาเครื่องแยกถุงพลาสติกแบบนี้ และที่รู้แล้วสตั๊นท์มาก คือ เมื่อก่อนเค้าไม่นึ่งกันค่ะ กินข้าวเงี้ยวสดเลย คลุกเสร็จห่อ เวลาขายก็แกะใส่เครื่อง จะกินหน้าร้าน หรือห่อกลับไปกินที่บ้านก็ได้ ตอนขายแรกๆ ราคาขายอยู่ที่ห่อละบาท ยายนงค์บอกว่า ตอนนั้นเขามีหั่นครึ่งห่อแล้วเอาใบตองห่อทับอีกทีเป็น ห่อละ 50 สตางค์ จากนั้นก็ปรับราคามาเป็น 3 บาท 5 บาท 7 บาท และ 15 บาทในปัจจุบันโดยมีลูกสาวมารับช่วงขายต่อ

ข้าวเงี้ยวของที่นี่ ทำจากข้าวหอมมะลิเก่า กระบวนการผลิตเริ่มตั้งแต่เช้า คือหุงข้าวราวๆ 10 ลิตร เจียวกระเทียม ฉีกใบตอง ราวๆ บ่ายสองหรือบ่ายสามก็สามารถห่อได้ นั่งห่อกันไปคุยกันไปสักพักก็นำไปนึ่ง หลังจากนั้นก็มีคนทยอยเดินเข้ามาเรื่อยๆ ทีละ 5ห่อ 10 ห่อ ยายนงขายทั้ง ข้าวเงี้ยวและน้ำเงี้ยวให้กินด้วยกัน

ข้าวเงี้ยว+น้ำเงี้ยว ชุดละ 30 บาท ซื้อแยกข้าวเงี้ยวห่อละ 15 บาท ขนมจีนน้ำเงี้ยวชุดละ 20

สนใจ ติดต่อ 062 -2650056 และ 089 835 4274 ทางร้านเขาขายส่งด้วย

ติดต่อ FB: ข้าวเงี้ยวดอยสะเก็ด

อร่อยแบบไทยปนฝรั่งที่ Pizza Plus

ได้ยินเสียงลือเสียงเล่าอ้างว่า ที่ลวงเหนือมีพิซซ่าอร่อย น้องชายช่างภาพที่เปิดสตูดิโอที่ลวงเหนือก็กำชับนักหนาว่าต้องไป พอไปแล้วโอ้โห…ประทับใจในรสชาติมากๆ วัตถุดิบดี รสมือดี ร้านเขาเปิดมา 9 ปี แล้ว คุณอีฟกับคุณทรายเปิดร้านนี้เพราะซื้อบ้านอยู่ที่นี่ จึงคิดเปิดร้านอาหารใกล้ๆ บ้าน พวกเขาเห็นว่าทำอาหารน่าจะดีเพราะมีประสบการณ์การเดินทางและไปอยู่มาแล้วหลายประเทศ ทั้งอิตาลี สวิส เยอรมัน ทำให้เข้าใจเรื่องอาหารฝั่งตะวันตก แล้วเอามาผสานกับวัตถุดิบแบบตะวันออก ร้านนี้จึงไม่เรียกว่าเป็นร้านอาหารอิตาเลียนเสียทีเดียว และไม่ใช่ฟิวชั่นจ๋าๆ เอาเป็นว่าใช้วัตถุดิบที่มีในท้องถิ่นเอามาทำ เพิ่มรสชาติไทยๆ เข้าไปนิดหน่อย ทำให้อาหารของที่นี่ไม่เหมือนใคร มีเสน่ห์ในรสชาติ ไปแล้วก็อยากกลับไปอีก

แนะนำ

Lemon Cheese Pie

Chocolate Strawberry

Meat Combo Pizza

Pasta Shrimp white wine sauce

ปิดทุกวันอังคาร

ตามเพจไปนะคะ

Pizza Plus with Eve & Sine at Doi saket

สนใจอยากเที่ยวชุมชนลวงเหนือติดต่อ ป้าปุก 081-951-9320

วีดีโอประกอบการตัดสินใจ…อย่าคิดมากไปเหอะ มันสนุก

อาหารชุมชน หมี่กบชุมชนไตลื้อ

หนังสืออ้างอิง

1. ชาติพันธุ์ไทยพื้นราบในล้านนา: สถาบันวิจัยสังคมเชียงใหม่
2. สำนักงานวัฒนธรรม ชุมชนไทลื้อเมืองลวงเหนือ (เว็บไซต์ http://www.cpot.in.th/np/v/786-%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD)